
حمله ایران به بیمارستان سوروکا در بئرشبع در روز پنجشنبه که آسیب جدی به یک ساختمان وارد کرد، محدودیتهای سیستم دفاع هوایی تحسینشده اسرائیل را در رهگیری تمام موشکهای بالستیک شلیکشده به این کشور برجسته میکند. با این حال، کارشناسان اسرائیلی میگویند عملیات نظامی که جمعه گذشته علیه ایران آغاز شد، قابلیتهای هدفگیری جمهوری اسلامی را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.
از جمعه گذشته، تهران بیش از ۴۵۰ موشک به شهرهای اسرائیل شلیک کرده است. به گزارش واینت (Ynet)، از این تعداد، حدود ۵۰ موشک از سیستمهای پدافند هوایی اسرائیل عبور کرده و به ساختمانها اصابت کرده یا در مناطق باز فرود آمدهاند. شبکه ۱۲ اسرائیل گزارش داد که نزدیک به ۹۰ درصد از موشکهای ایرانی شلیکشده از جمعه رهگیری شدهاند، اگرچه آسیبهای قابل توجهی به زیرساختهای غیرنظامی وارد شده و ۲۴ نفر در اثر این حملات موشکی کشته شدهاند.
ایران تعداد موشکهای شلیکشده در روزهای اخیر را در مقایسه با چند روز اول جنگ به میزان قابل توجهی کاهش داده است.
سرتیپ بازنشسته ران کوخاو، که فرماندهی نیروهای پدافند هوایی و موشکی اسرائیل را بر عهده داشت، به المانیتور گفت که ایران ممکن است تصمیم گرفته باشد تعداد موشکهای شلیکشده را کاهش دهد تا بتواند آنها را برای مدت طولانیتری شلیک کند، با توجه به این احتمال که ظرفیت تولید موشکهای جدیدش آسیب دیده یا شاید نابود شده باشد.
کوخاو اظهار داشت: "به جای شلیک صدها موشک در یک شب، مانند کاری که در آوریل ۲۰۲۴ و اکتبر ۲۰۲۴ انجام دادند، اکنون هر بار دهها موشک شلیک میکنند. آنها میتوانند برای مدت طولانی به این شکل ادامه دهند، و بدین ترتیب با فلج کردن کشور و اقتصادمان، اسرائیل و جبهه داخلی را به چالش بکشند."
لایههای دفاعی
اسرائیل در درگیری جاری با ایران از پنج لایه پدافند هوایی استفاده کرده است.
یکی از آنها گنبد آهنین است که برای رهگیری موشکها و راکتهای برد کوتاه تا فاصله ۷۰ کیلومتری (۴۳ مایلی) طراحی شده است. این سیستم که به عنوان یک سرمایهگذاری مشترک اسرائیلی-آمریکایی توسعه یافته و توسط غول دفاعی اسرائیلی رافائل تولید میشود، از موشکهای نسبتاً ارزان برای هدف قرار دادن موشکها و راکتهای برد کوتاه استفاده میکند، بنابراین در سالهای اخیر عمدتاً علیه حزبالله در شمال و حماس در جنوب به کار رفته است. همچنین از آن علیه پهپادها و قطعات موشکهای از پیش اصابت کرده که ممکن است نیاز به رهگیری مجدد پس از انفجار موشک داشته باشند، استفاده میشود.
دیگری فلاخن داوود است که برای رهگیری موشکها در برد ۳۰۰ کیلومتری (۱۸۶ مایلی) طراحی شده است. سیستم فلاخن داوود مجهز به راداری فوقالعاده پیشرفته است.
سومین و چهارمین لایه، سامانه پیکان ۲ توسعهیافته توسط اسرائیل و سامانههای THAAD (تاد) آمریکایی هستند که هر دو عملکرد مشابهی دارند و میتوانند موشکها را در برد ۱۵۰۰ کیلومتری (۹۳۲ مایلی) رهگیری کنند. اسرائیل در ماه آوریل یک سامانه THAAD دوم را از ایالات متحده دریافت کرد.
یک مشکل کلیدی که در مورد سختافزار پیکان ۲ در حال ظهور است، گران بودن بسیار زیاد موشکهای آن است.
همین امر در مورد پیکان ۳ نیز صادق است، لایه دیگری از پدافند هوایی که میتواند موشکها را خارج از جو زمین در فاصله ۲۴۰۰ کیلومتری (۱۴۹۱ مایلی) رهگیری کند.
اسرائیل در حال حاضر در حال توسعه یک سیستم پدافند هوایی لیزری است که نیازی به موشک ندارد. این سیستم تنها به عنوان یک برنامه آزمایشی مستقر شده و هنوز با مشکلات عملیاتی متعددی از جمله عملکرد در شب مواجه است.
کوخاو توضیح داد که سیستمهای پیکان ۲ و پیکان ۳ در اکثر رهگیریها از جمعه گذشته استفاده شدهاند. سیستم THAAD آمریکا نیز کمک کرده است، و همچنین سیستم رهگیری SM-3 بر روی کشتیهای آمریکایی در دریای مدیترانه.
از بین بردن انبارهای موشکی و پرتابگرها
نیروی هوایی اسرائیل در روزهای اخیر بر غرب ایران تمرکز کرده و انبارهای نگهداری موشکهای زمین به زمین و همچنین پرتابگرهای موشک و دیگر اهداف را مورد هدف قرار داده است. واینت (Ynet) روز پنجشنبه از تخمینهای اسرائیلی مبنی بر تخریب حدود ۲۰۰ پرتابگر موشک خبر داد که دو سوم پرتابگرهای ایران را شامل میشود.
حملات اسرائیل در غرب، ایران را مجبور کرده است تا پرتابگرها را به شرق کشور منتقل کند و همچنین بیشتر به آنهایی که در شرق قرار دارند تکیه کند، به این معنی که مسافتی که موشکها باید برای رسیدن به اسرائیل طی کنند بسیار بیشتر است. هرچه موشکها برای رسیدن به اسرائیل مسافت بیشتری را طی کنند، باید سبکتر باشند، به این معنی که احتمالاً مواد منفجره کمتری حمل میکنند.
مایک هرتزوگ، سفیر سابق اسرائیل در ایالات متحده، به المانیتور توضیح داد که نابودی موشکهای ایران میتواند در تصمیم ایالات متحده برای پیوستن به کارزار نظامی اسرائیل نقش داشته باشد.
وی به المانیتور گفت: "ما در حال آسیب رساندن به ذخیره موشکهای آنها هستیم و مهمتر از آن، پرتابگرهای موشک را نابود میکنیم. این چالش واقعی است که اسرائیل با آن روبرو است. نه تنها حفاظت از جمعیت خودمان در برابر تهدید فوری، بلکه این امر باید کار را برای آمریکاییها، اگر تصمیم به حمله به سایت هستهای فردو بگیرند، تسهیل کند."
به طور خلاصه، وی گفت، هواپیماهای آمریکایی حامل بمب در معرض تهدید موشکهای پدافند هوایی ایران قرار نخواهند گرفت.
هرتزوگ همچنین گفت که موفقیت در نابودی بیشتر پدافند هوایی ایران و تعداد زیادی از پرتابگرهای موشکی، کنترل تقریباً کاملی از آسمان ایران را به اسرائیل داده است.
او گفت: "نیروی هوایی اسرائیل میتواند تقریباً آزادانه بر فراز ایران، در فاصله ۱۵۰۰ کیلومتری و بیشتر از اسرائیل، عملیات کند."