پوتین: حملات آمریکا به ایران جهان را به «خط بسیار خطرناکی» سوق می‌دهد

مسکو، 23 ژوئن (رویترز) - ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، روز دوشنبه اظهار داشت که حملات «غیرموجه» ایالات متحده به سایت‌های هسته‌ای ایران جهان را به سوی خطری بزرگ سوق می‌دهد. او قول داد که برای کمک به مردم ایران تلاش کند، هرچند چگونگی آن را مشخص نکرد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و اسرائیل علناً درباره ترور آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر عالی ایران، و همچنین تغییر رژیم گمانه‌زنی کرده‌اند؛ اقداماتی که به گفته روسیه می‌توانند کل منطقه را به ورطه یک جنگ بزرگ فرو ببرند.

پوتین در کرملین میزبان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بود و در این دیدار سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی کرملین، و ایگور کوستیوکوف، رئیس سازمان اطلاعات نظامی GRU روسیه، نیز حضور داشتند.

پوتین به عراقچی گفت: «این تجاوز کاملاً بی‌مورد علیه ایران هیچ مبنا و توجیهی ندارد.» او افزود که مایل است درباره راه‌های آرام کردن بحران صحبت کند و «ما نیز به نوبه خود، برای کمک به مردم ایران تلاش می‌کنیم.»

یک منبع ارشد به رویترز گفت که عراقچی قرار بود نامه‌ای از سوی خامنه‌ای به پوتین تحویل دهد که در آن از روسیه درخواست کمک بیشتری شده بود. این موضوع از سوی مسکو تأیید نشد، هرچند عراقچی مراتب بهترین آرزوهای رهبر عالی و رئیس‌جمهور ایران را ابلاغ کرد.

پوتین در نشستی که متعاقباً با نیروهای نظامی پیشرفته داشت، به تشدید درگیری در خاورمیانه و درگیر شدن قدرت‌های خارج از منطقه اشاره کرد، هرچند نامی از ایالات متحده نبرد.

پوتین گفت: «قدرت‌های فرامنطقه‌ای نیز درگیر این درگیری شده‌اند. همه اینها جهان را به خط بسیار خطرناکی می‌رساند.»

منابع ایرانی به رویترز گفتند که ایران تاکنون از حمایت روسیه چندان خشنود نبوده است و این کشور خواهان آن است که پوتین برای حمایت از ایران در برابر اسرائیل و ایالات متحده، اقدامات بیشتری انجام دهد. این منابع درباره نوع کمک درخواستی تهران توضیح بیشتری ندادند.

در حالی که روسیه از ایران تسلیحات خریداری کرده و در اوایل سال جاری یک توافق مشارکت استراتژیک 20 ساله با تهران امضا کرده است، اما این توافق منتشرشده شامل بند دفاع متقابل نمی‌شود.

از سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، پرسیده شد که آیا ایران درخواست کمک نظامی کرده است یا خیر؟ وی به خبرگزاری دولتی ریا نووستی گفت: «ما در بسیاری از حوزه‌ها با ایران تعامل داریم. روشن است که با توجه به همه شرایط، افشای محتوای تماس‌هایی که در حال انجام است، از جمله امروز، برای من غیرمسئولانه خواهد بود.»

ریابکوف افزود که «مشارکت استراتژیک ما با ایران ناگسستنی است» و ایران حق کامل دفاع از خود را دارد.

پوتین که ارتشش در اوکراین درگیر یک جنگ فرسایشی بزرگ است، علاقه چندانی به رویارویی با آمریکا بر سر ایران نشان نداده است، درست زمانی که ترامپ در تلاش برای ترمیم روابط با مسکو است.

در پاسخ به این سوال که آیا حمله آمریکا به ایران بر گفت‌وگوهای در حال توسعه بین روسیه و ایالات متحده تأثیر خواهد گذاشت، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، پاسخ داد: «اینها فرآیندهای جداگانه‌ای هستند.»

روسیه همچنین گفته است که نمی‌خواهد ایران به بمب اتمی دست یابد؛ گامی که مسکو نگران است موجب آغاز یک مسابقه تسلیحات هسته‌ای در سراسر خاورمیانه شود.

مقامات ایرانی می‌گویند که احساس می‌کنند روسیه به اندازه کافی از آنها حمایت نکرده است و از قدرت‌های بزرگی مانند روسیه و چین احساس خیانت می‌کنند.

روسیه در سال 2015 برای حمایت از بشار اسد، متحد ایران، در جنگ داخلی سوریه مداخله کرد، اما زمانی که دشمنانش در اواخر سال 2024 دمشق را در محاصره گرفتند، از اعزام نیرو یا نیروی هوایی بیشتر خودداری کرد، زیرا وضعیت را بیش از حد خطرناک می‌دانست، هرچند پس از سرنگونی اسد به او پناهندگی داد.

در داخل روسیه، فراخوان‌هایی برای کمک مسکو به ایران و ارائه همان حمایتی که واشنگتن به اوکراین داده بود - از جمله سامانه‌های پدافند هوایی، موشک‌ها و اطلاعات ماهواره‌ای - مطرح شد.

روز یکشنبه در شورای امنیت سازمان ملل، روسیه، چین و پاکستان پیشنهاد کردند که این نهاد 15 عضوی پس از حملات آمریکا، قطعنامه‌ای را تصویب کند که خواستار آتش‌بس فوری و بی‌قید و شرط در خاورمیانه باشد.

واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، یادآور شد که کالین پاول، وزیر امور خارجه سابق آمریکا، در سال 2003 در شورای امنیت سازمان ملل استدلال کرده بود که صدام حسین، رئیس‌جمهور عراق، به دلیل ذخایر سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی کشورش، خطری قریب‌الوقوع برای جهان است.

نبنزیا گفت: «دوباره از ما خواسته می‌شود که افسانه‌های آمریکا را باور کنیم تا بار دیگر رنج میلیون‌ها نفر را که در خاورمیانه زندگی می‌کنند، متحمل شویم. این امر باور ما را تقویت می‌کند که تاریخ هیچ درسی به همکاران آمریکایی ما نیاموخته است.»