اورشلیم — بازدیدهای پربازتاب نخستوزیر بنیامین نتانیاهو از مکانهای آسیبدیده از موشکهای ایران، نشان میدهد که او قصد دارد جنگ اسرائیل با ایران را تا پای صندوقهای رأی ادامه دهد.
روز چهارشنبه، او از شهر ریشون لتسیون، یکی از پایگاههای حزب لیکود در جنوب تلآویو بازدید کرد؛ جایی که یک هفته پیش موشکی به آن اصابت کرده و دو نفر را کشت و خسارات جدی به چندین بلوک آپارتمانی وارد کرد که منجر به فرار بسیاری از ساکنان شد. نتانیاهو در میان آوارها قدم زد، با ساکنان صحبت کرد و زنی را که خانه والدینش ویران شده بود، در آغوش گرفت. او در یک فلافلفروشی محلی توقف کرد و یک ساندویچ خرید و کیف پول خود را بیرون آورد تا پولش را بپردازد. در سنت سیاسی اسرائیل، توقف در فلافلفروشیها مشابه رسم آمریکایی بوسیدن نوزادان در کارزارهای انتخاباتی است.
نتانیاهو که پس از کشتار حماس در جنوب اسرائیل در 7 اکتبر 2023، به نظر میرسید دوران حرفهای سیاسیاش رو به افول است، اکنون تصویر یک پیروز را که بر نیروهای شیطانی در پی جنگ با ایران غلبه کرده، نمایش میدهد. او پس از دوری از حضور در انظار عمومی در طول اعتراضات سال 2023 بر سر تلاشهای دولتش برای اصلاح سیستم قضایی و جنگ متعاقب آن با حماس، اکنون مشتاق تعامل با رأیدهندگان است.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی میگویند که نتانیاهو، که پیش از این با حدود 17 سال خدمت مجموعی، طولانیترین دوره نخستوزیری اسرائیل را داشته است، تصمیم گرفته تا برای هفتمین دوره در اکتبر 2026 نامزد شود.
نظرسنجیها به نفع نتانیاهو گرم میشوند
نظرسنجیهای انجام شده در پی جنگ با ایران نشان میدهد که حزب لیکود، به رهبری نتانیاهو، پس از افت شدید در نظرسنجیها از زمان حمله حماس در 7 اکتبر، بار دیگر محبوبترین حزب سیاسی اسرائیل است.
نظرسنجیهای افکار عمومی همچنین نشان میدهند که با وجود محبوبیت دوباره نتانیاهو، اگر انتخابات امروز برگزار میشد، او همچنان نمیتوانست اکثریت 61 کرسی کنست را به دست آورد. با این حال، نظرسنجیها همچنین نشان میدهند که احزاب اصلی مخالف نیز نمیتوانند اکثریتی کسب کنند، مگر اینکه با احزاب عربی متحد شوند، که برای بسیاری از رأیدهندگان اسرائیلی منفور است. اگر هیچ یک از طرفین نتوانند ائتلاف اکثریت را تشکیل دهند، نتانیاهو همچنان در قدرت باقی خواهد ماند، هرچند به عنوان نخستوزیر موقت.
نظرسنجی واللا که آخرین بار روز چهارشنبه منتشر شد، 26 کرسی به لیکود اختصاص میدهد، چهار کرسی بیشتر از ماه گذشته، اما کمتر از 32 کرسی فعلی آن در کنست.
بلوک اپوزیسیون، که مدتهاست تحت شعار "هرکس جز بیبی" مبارزه کرده است، بارها در برکناری او شکست خورده است، زیرا نتانیاهو با بسیج احزاب فوقارتدوکس و راست افراطی قدرت را حفظ کرده است.
پس از نُه ماه پر اختلاف از اعتراضات علیه اصلاحات قضایی در آستانه جنگهای ویرانگر با حماس و حزبالله و دیگری با ایران، به نظر میرسد احساسات عمومی به سمت وحدت و آرامش سیاسی گرایش دارد. هر رقیبی در رقابت با رهبری که نتایج چشمگیری را در برابر دشمن دیرینه اسرائیل، ایران، به دست آورده، کار دشواری خواهد داشت. در حالی که کشور در سالهای اخیر به شدت دچار تفرقه شده بود، اسرائیلیها در سراسر طیف سیاسی به طور گسترده از کارزار علیه ایران حمایت کردند.
رهبر اپوزیسیون و نخستوزیر سابق، یائیر لاپید، به نظر میرسد از استراتژی خود در حمله به دولت به عنوان نامشروع دست کشیده است. همچنین دیگر رهبران اپوزیسیون، مانند روسای سابق ارتش بنی گانتز و گادی آیزنکوت، نیز میدانند که اکثریت اسرائیلیها از عملیات نتانیاهو علیه ایران حمایت کردهاند.
انتخابات زودهنگام؟
به تعویق انداختن انتخابات، که در حال حاضر برای اکتبر 2026 تعیین شده است، تنها یک ماه پیش بعید به نظر میرسید. کنست در حال حاضر در تعطیلات تابستانی است و به نتانیاهو فرصت میدهد تا تجدید قوا کند، و زمانی که مجلس جلسات خود را از سر بگیرد، اپوزیسیون رأی لازم برای برکناری او را نخواهد داشت. به گفته کانال 12، نتانیاهو مشتاق است که رأیگیری را جلو بیندازد، اما هنوز تصمیمی نگرفته است.
اپوزیسیون میداند که تکیه بر انشعابگران از ائتلاف کنونی برای جدا شدن از نتانیاهو، و در نتیجه ایجاد انتخابات زودهنگام، نیز گزینهای پرخطر است. ائتلاف متشکل از احزاب مذهبی و راست افراطی در حال حاضر قوی است.
در واقع، مخالفانی مانند آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع سابق، دیگر نمیتوانند نتانیاهو را فردی ترسو به تصویر بکشند که سالها از مقابله با برنامه هستهای ایران واهمه داشته است. همچنین نمیتوانند استدلال کنند، آنگونه که در سالهای اخیر، به ویژه در دولت بایدن، مطرح کردهاند، که نتانیاهو در حال تضعیف مهمترین دارایی استراتژیک اسرائیل، یعنی اتحادش با ایالات متحده است. تبادل تمجید متقابل بین نتانیاهو و رئیسجمهور دونالد ترامپ جایی برای چنین انتقادی باقی نمیگذارد. ترامپ حتی تا آنجا پیش رفت که خواستار بخشش نتانیاهو و لغو کیفرخواست سال 2019 او به اتهام فساد شد.
ترامپ روز چهارشنبه در شبکه "تروث سوشیال" نوشت: "محاکمه بیبی نتانیاهو باید فوراً لغو شود، یا به قهرمان بزرگی که برای کشور کارهای زیادی انجام داده، عفو اعطا شود." ترامپ با تکرار استدلالهای همیشگی نتانیاهو و پایگاه سیاسیاش، محاکمه پنج ساله نخستوزیر را به اتهام رشوه، کلاهبرداری و سوءاستفاده از اعتماد "یک نمایش وحشتناک... یک پرونده با انگیزههای سیاسی... برای وارد آوردن آسیب بزرگ به او" توصیف کرد.
این پست برای نتانیاهو ارزش انتخاباتی فوقالعادهای دارد. ترامپ به دلیل نقشش در آزادسازی برخی از گروگانهای اسرائیلی که توسط حماس در غزه نگهداری میشدند و تصمیمش برای انداختن بمبهای سنگرشکن بر روی سایتهای هستهای ایران، از محبوبیت زیادی در اسرائیل برخوردار است. تابلوهای تبلیغاتی که پس از حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران در بزرگراههای سراسر اسرائیل نصب شده بودند، اینگونه نوشته شده بود: "از شما آقای رئیسجمهور سپاسگزاریم."
گسترش توافقنامههای ابراهیم
نتانیاهو قصد دارد یک نقطه عطف تاریخی دیگر را برای تحکیم میراث خود و غلبه بر تصویر خدشهدار شدهاش به عنوان نخستوزیری که نتوانست بدترین حمله در تاریخ اسرائیل را متوقف کند، تکمیل کند. او امیدوار است که توافقنامههای ابراهیم 2020 را که ترامپ در روزهای پایانی اولین دورهاش سازماندهی کرده بود، گسترش دهد.
برای این کار، نتانیاهو باید پایان جنگ با حماس را اعلام کند. عربستان سعودی بارها بر موضع خود مبنی بر عدم مذاکره برای عادیسازی روابط با اسرائیل بدون پایان یافتن جنگ غزه و بدون افق سیاسی برای تشکیل کشور فلسطین، تأکید کرده است.
متحدان تندرو نتانیاهو از او میخواهند که جنگ را تا زمان شکست حماس ادامه دهد، هدفی که ارتش اسرائیل طی 20 ماه گذشته نتوانسته به آن دست یابد. این مسئله نتانیاهو را مجبور میکند بین شرکای داخلی خود و ترامپ، که برای حل و فصل فاجعه غزه فشار میآورد و به نتانیاهو وعده افتخار صلح با بزرگترین کشور عربی، یعنی عربستان سعودی را میدهد، یکی را انتخاب کند.
بعید است نتانیاهو رویای خود را مبنی بر اینکه او کسی باشد که توافقنامه صلح با عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی را امضا میکند، رها کند. در سن 75 سالگی، او به اثری میاندیشد که بر تاریخ دولت اسرائیل، مردم یهود و صهیونیسم خواهد گذاشت. برخی از دستیاران نتانیاهو میگویند او معتقد است که میتواند بر اعتراضات شرکای تندرو خود غلبه کند، شرکایی که ترجیح میدهند اسرائیل را در غزه دوباره ساکن کنند تا اینکه توافقنامههای صلح را امضا کنند. این دستیاران فکر میکنند نتانیاهو میتواند اعلام کند که حماس شکست خورده است، شاید با این کار ایدئولوگهای راست افراطی در ائتلاف خود را متقاعد کند که اهداف جنگی همگی محقق شدهاند.