واشنگتن/تل‌آویو، 7 ژوئیه (رویترز) - دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در میزبانی از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید روز دوشنبه، اعلام کرد که ایالات متحده مذاکراتی را با ایران برنامه‌ریزی کرده است و از پیشرفت در تلاش‌های بحث‌برانگیز برای جابجایی فلسطینیان از غزه خبر داد.
نتانیاهو در جمع خبرنگاران در آغاز شام مقامات آمریکایی و اسرائیلی، گفت که ایالات متحده و اسرائیل با سایر کشورهایی که "آینده‌ای بهتر" برای فلسطینیان رقم خواهند زد، همکاری می‌کنند و پیشنهاد کرد که ساکنان غزه می‌توانند به کشورهای همسایه نقل مکان کنند.
نتانیاهو اظهار داشت: "اگر مردم می‌خواهند بمانند، می‌توانند بمانند، اما اگر می‌خواهند بروند، باید بتوانند بروند." وی افزود: "ما بسیار نزدیک با ایالات متحده در تلاشیم تا کشورهایی را پیدا کنیم که به آنچه همیشه می‌گویند، یعنی تمایلشان به ارائه آینده‌ای بهتر به فلسطینیان، تحقق بخشند. فکر می‌کنم در یافتن چندین کشور نزدیک شده‌ایم."
ترامپ که در ابتدا در پاسخ به سوالی درباره جابجایی فلسطینیان به نتانیاهو روی آورد، گفت که کشورهای اطراف اسرائیل در حال کمک هستند. ترامپ گفت: "ما همکاری بزرگی از… کشورهای اطراف، همکاری بزرگی از تک تک آنها داشته‌ایم. بنابراین اتفاق خوبی خواهد افتاد."
رئیس‌جمهور پیش از این در سال جاری پیشنهاد جابجایی فلسطینیان و در اختیار گرفتن نوار غزه برای تبدیل آن به "ریویرای خاورمیانه" را مطرح کرده بود. غزه نشینان این پیشنهاد را مورد انتقاد قرار دادند و سوگند یاد کردند که هرگز خانه‌های خود را در این منطقه ساحلی ترک نخواهند کرد. گروه‌های حقوق بشری این طرح را پاکسازی قومی محکوم کردند.
ترامپ و نتانیاهو چندین ساعت در واشنگتن دیدار کردند، در حالی که مقامات اسرائیلی به مذاکرات غیرمستقیم با حماس با هدف تضمین آتش‌بس غزه و توافق آزادی گروگان‌ها با وساطت آمریکا ادامه می‌دادند. نتانیاهو دوشنبه شب به مهمان‌سرای بلیر هاوس بازگشت، جایی که قرار است سه‌شنبه در ساعت 9:30 صبح به وقت شرق آمریکا با جی.دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور، دیدار کند.
دیدار نتانیاهو پس از پیش‌بینی ترامپ در شب قبل از ملاقاتشان مبنی بر امکان دستیابی به چنین توافقی در این هفته انجام شد. رهبر راست‌گرای اسرائیل پیش از عزیمت به واشنگتن گفت که مذاکراتش با ترامپ می‌تواند به پیشبرد مذاکرات در حال انجام در قطر بین اسرائیل و گروه شبه‌نظامی فلسطینی کمک کند.
این سومین ملاقات رو در رو ترامپ با نتانیاهو از زمان بازگشت به قدرت در ژانویه بود و تنها دو هفته پس از دستور رئیس‌جمهور برای بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران در حمایت از حملات هوایی اسرائیل صورت گرفت. ترامپ سپس به برقراری آتش‌بس در جنگ 12 روزه اسرائیل و ایران کمک کرد.
ترامپ گفت که دولت او با ایران دیدار خواهد کرد. او اظهار داشت: "ما مذاکرات با ایران را برنامه‌ریزی کرده‌ایم و آنها... می‌خواهند گفتگو کنند. آنها ضربه بزرگی خوردند."
استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ در خاورمیانه، گفت که این دیدار در یک هفته یا بیشتر آینده برگزار خواهد شد.
ترامپ گفت که در مقطعی مایل است تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. او اظهار داشت: "بسیار دوست دارم در زمان مناسب، بتوانم آن تحریم‌ها را بردارم."
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در مصاحبه‌ای که روز دوشنبه منتشر شد، گفت که معتقد است ایران می‌تواند اختلافات خود را با ایالات متحده از طریق گفتگو حل و فصل کند.
ترامپ و دستیارانش در تلاش بودند تا از هرگونه حرکت ایجاد شده توسط ضعف ایران، که از حماس حمایت می‌کند، استفاده کنند تا هر دو طرف را برای یک پیشرفت در جنگ 21 ماهه غزه تحت فشار قرار دهند.
دو رهبر، به همراه مشاوران ارشد خود، یک شام خصوصی در اتاق آبی کاخ سفید برگزار کردند، به جای مذاکرات سنتی‌تر در دفتر بیضی، جایی که رئیس‌جمهور معمولاً با مقامات عالی‌رتبه بازدیدکننده دیدار می‌کند.
در بیرون، صدها معترض، که بسیاری از آنها شال‌های فلسطینی کفایه بر سر داشتند و پرچم‌های فلسطین را تکان می‌دادند، در نزدیکی کاخ سفید تجمع کردند و بنرهایی با مضمون "تسلیح اسرائیل را متوقف کنید" و "نه به نسل‌کشی" را به اهتزاز درآوردند. آنها همچنین خواستار بازداشت نتانیاهو شدند، با اشاره به حکم بازداشت دادگاه کیفری بین‌المللی علیه رهبر اسرائیل به اتهام جنایات جنگی در غزه.
نتانیاهو پیش از این، روز دوشنبه با ویتکاف و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، دیدار کرده بود. او قصد داشت سه‌شنبه از ساختمان کنگره آمریکا بازدید کرده و با رهبران کنگره دیدار کند.
در طول دیدار، نتانیاهو نامه‌ای را به ترامپ داد که به گفته او، برای نامزدی رئیس‌جمهور آمریکا برای جایزه صلح نوبل از آن استفاده کرده بود. ترامپ، که از این حرکت خرسند به نظر می‌رسید، از او تشکر کرد.
پیش از دیدار، نتانیاهو به خبرنگاران گفت که مذاکره‌کنندگان اسرائیلی در تلاش برای دستیابی به توافقی درباره غزه در دوحه، پایتخت قطر، هستند.
مقامات اسرائیلی همچنین امیدوارند که نتیجه درگیری با ایران، راه را برای عادی‌سازی روابط با کشورهای همسایه مانند لبنان، سوریه و عربستان سعودی هموار کند.
دومین روز مذاکرات قطر
کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، پیش از این دوشنبه به خبرنگاران گفت که ویتکاف، که نقش عمده‌ای در تدوین پیشنهاد آتش‌بس 60 روزه در مرکز مذاکرات قطر داشت، این هفته به دوحه سفر خواهد کرد تا به بحث‌ها بپیوندد.
منابع فلسطینی به عنوان نشانه‌ای از شکاف‌های موجود بین دو طرف، اعلام کردند که امتناع اسرائیل از اجازه ورود آزاد و ایمن کمک‌های بشردوستانه به غزه، اصلی‌ترین مانع در پیشرفت مذاکرات غیرمستقیم باقی مانده است. اسرائیل اصرار دارد که در حال انجام اقداماتی برای رساندن غذا به غزه است اما به دنبال جلوگیری از انحراف منابع توسط شبه‌نظامیان است.
به گفته منابع فلسطینی به رویترز، در دومین روز مذاکرات، میانجی‌ها یک دور گفتگو برگزار کردند و انتظار می‌رفت مذاکرات در عصر از سر گرفته شود.
پیشنهاد مورد حمایت آمریکا شامل آزادی مرحله‌ای گروگان‌ها، خروج نیروهای اسرائیلی از بخش‌هایی از غزه و بحث درباره پایان کامل جنگ است.
حماس از دیرباز خواستار پایان نهایی جنگ پیش از آزادی گروگان‌های باقیمانده بوده است؛ اسرائیل نیز اصرار دارد که تا زمانی که تمامی گروگان‌ها آزاد نشوند و حماس منحل نگردد، با توقف جنگ موافقت نخواهد کرد.
ترامپ هفته گذشته به خبرنگاران گفت که در مورد نیاز به توافق سریع در غزه با نتانیاهو "بسیار محکم" خواهد بود و نتانیاهو نیز مایل به پایان دادن به جنگ است.
برخی از شرکای ائتلاف تندرو نتانیاهو با توقف عملیات نظامی مخالف هستند، اما با توجه به اینکه اسرائیلی‌ها به طور فزاینده‌ای از جنگ غزه خسته شده‌اند، انتظار می‌رود که دولت او در صورت دستیابی به شرایط قابل قبول، از آتش‌بس حمایت کند.
آتش‌بس در آغاز سال جاری در ماه مارس فروپاشید و مذاکرات برای احیای آن تاکنون بی‌نتیجه مانده است. در همین حال، اسرائیل کارزار نظامی خود در غزه را تشدید کرده و توزیع غذا را به شدت محدود کرده است.
غزه نشینان از نزدیک هرگونه نشانه پیشرفت را زیر نظر داشتند. ابوسلیمان قدوم، یکی از ساکنان آواره شهر غزه، گفت: "از خداوند متعال می‌خواهم که هیئت مذاکره‌کننده یا میانجی‌ها با تمام قدرت خود برای حل این مسئله فشار بیاورند، زیرا وضعیت کاملاً غیرقابل تحمل شده است."
جنگ غزه زمانی آغاز شد که حماس در اکتبر 2023 به جنوب اسرائیل حمله کرد و حدود 1200 نفر را کشت و 251 نفر را به گروگان گرفت. حدود 50 گروگان در غزه باقی مانده‌اند که گمان می‌رود 20 نفر از آنها زنده باشند.
جنگ تلافی‌جویانه اسرائیل در غزه، به گفته وزارت بهداشت این منطقه، بیش از 57000 فلسطینی را به شهادت رسانده است. بر اساس برآوردهای سازمان ملل متحد، بیشتر جمعیت غزه در اثر جنگ آواره شده‌اند و تقریباً نیم میلیون نفر در ماه‌های آینده با قحطی روبرو خواهند بود.
ترامپ به شدت از نتانیاهو حمایت کرده است، حتی ماه گذشته با انتقاد از دادستان‌ها در مورد پرونده فساد علیه رهبر اسرائیل به اتهام رشوه‌گیری، کلاهبرداری و سوءاستفاده از اعتماد، که نتانیاهو آنها را رد می‌کند، وارد سیاست داخلی اسرائیل شد.