بتزلئیل اسموتریک، وزیر دارایی اسرائیل، روز پنجشنبه اعلام کرد که دولت اسرائیل هفته آینده برنامه‌هایی را برای ساخت بیش از 3000 واحد مسکونی در پروژه به شدت بحث‌برانگیز شهرک‌سازی E1 پیش خواهد برد.
پروژه E1 به دلیل فشار بین‌المللی برای دهه‌ها متوقف شده بود، زیرا اجرای آن می‌تواند پیامدهای قابل توجهی برای آرمان‌های تشکیل کشور فلسطینی داشته باشد. اسموتریک روز پنجشنبه گفت که این اقدام «ایده یک کشور فلسطینی را دفن می‌کند و بسیاری از گام‌هایی را که ما در چارچوب طرح حاکمیت دوفاکتو آغاز کرده‌ایم با تشکیل دولت ادامه می‌دهد.»
اسموتریک، که همچنین وزیر در وزارت دفاع است، ادعا کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، «در تمام مسائل مربوط به یهودا و سامره [نام کتاب مقدس کرانه باختری] از من حمایت می‌کند و به من اجازه می‌دهد تا انقلاب ایجاد کنم.»
پروژه E1 چیست؟ منطقه E1، با مساحت حدود 12 کیلومتر مربع، بین شهرک اشغالی معاله آدومیم در کرانه باختری و محله فلسطینی نشین شعفاط در شرق اورشلیم واقع شده است. از نظر فنی، این منطقه بخشی از شهرداری معاله آدومیم است که 40 هزار نفر جمعیت دارد. در حال حاضر، این منطقه توسعه‌نیافته است، اما اگر خانه‌هایی در آنجا ساخته شوند، این منطقه شمال کرانه باختری را از جنوب با پیوستگی شهرک‌ها قطع خواهد کرد و مانع از ایجاد یک کشور فلسطینی پیوسته و باثبات در کرانه باختنی می‌شود که هم‌اکنون نیز مملو از شهرک‌های یهودی‌نشین است.
گسترش بلوک شهرک‌سازی E1، تلاش‌های آتی برای اتصال رام‌الله، شرق اورشلیم و بیت لحم را که کلان‌شهری مرکزی برای یک کشور فلسطینی آینده خواهد بود، با مشکل مواجه خواهد کرد. در دو دهه گذشته، اسرائیل تمایلی به ارائه مجوز ساخت و ساز به فلسطینیان کرانه باختری نشان نداده و هیچ طرح جامع توسعه‌ای را برای شهرهای فلسطینی تصویب نکرده است.
طرح‌های ساخت و ساز E1 اولین بار در سال 1995، زمانی که اسحاق رابین نخست‌وزیر بود، ارائه شد، اما پیشرفتی نکردند. تلاش‌های شهرک‌نشینان برای پیشبرد این طرح‌ها در سال 2005 توسط دولت جورج دبلیو بوش، که گفت ساخت و ساز در منطقه E1 «با سیاست آمریکا مغایرت دارد»، بیشتر متوقف شد.
کمیته عالی برنامه‌ریزی دوباره در سال 2021 این طرح‌ها را مورد بحث قرار داد، اما باز هم تحت فشار آمریکا متوقف شدند. در مارس گذشته، کابینه امنیتی ساخت یک بزرگراه را تصویب کرد که روستاهای فلسطینی در شمال کرانه باختری را به هم متصل می‌کند تا ساکنان نتوانند از منطقه E1 عبور کنند و جاده‌های آنجا را برای استفاده شهرک‌نشینان یهودی بگذارند. منتقدان این اقدام می‌گوینند هدف اتصال بلوک شهرک‌نشینی معاله آدومیم به اورشلیم است.
واکنش فلسطینیان: نبیل ابو ردینه، سخنگوی محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین، هشدار داد که تصویب مورد انتظار، پیروزی «ترور شهرک‌نشینان» بر قوانین بین‌المللی، به ویژه قطعنامه 2334 شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود که شهرک‌سازی‌های یهودی در کرانه باختری اشغالی و شرق اورشلیم را غیرقانونی می‌داند.