عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و ملک عبدالله دوم پادشاه اردن روز دوشنبه در بحبوحه تشدید تنش‌ها در منطقه، اجلاس سه جانبه‌ای را در قاهره برگزار کردند و خواستار پایان دادن به حمله مجدد اسرائیل به نوار غزه و احیای فوری آتش‌بس شدند.
این نشست در حالی برگزار شد که پس از از سرگیری حملات اسرائیل در ماه گذشته، علی‌رغم آتش‌بس ژانویه با میانجی‌گری مصر، قطر و ایالات متحده، شمار قربانیان در غزه از 50000 نفر فراتر رفت. سه رهبر در فراخوانی مشترک از جامعه بین‌المللی، خواستار از سرگیری کمک‌های بشردوستانه شدند و بر نیاز به یک راه حل سیاسی تاکید کردند که منجر به یک کشور مستقل فلسطینی با پایتختی قدس شرقی شود. این مطلب در بیانیه‌ای از سوی دربار سلطنتی اردن منتشر شد.
السیسی و ملک عبدالله از حمایت فرانسه از حقوق فلسطینی‌ها و مخالفت این کشور با جابجایی اجباری آنها قدردانی کردند. ماکرون نیز از تلاش‌های اردن و مصر قدردانی کرد و آمادگی فرانسه را برای کمک به دستیابی به یک توافق سیاسی پایدار تکرار کرد.
جنگ که در 7 اکتبر 2023 پس از حمله حماس در جنوب اسرائیل آغاز شد، طبق اعلام مقامات بهداشتی در این منطقه، بیش از 50700 نفر را در غزه کشته و بیش از 115000 نفر دیگر را مجروح کرده است. حماس در جریان حمله فرامرزی خود حدود 1200 نفر را کشت و بیش از 240 نفر دیگر را به گروگان گرفت.
مصر، قطر و ایالات متحده میانجی‌گران کلیدی بین اسرائیل و گروه فلسطینی حماس هستند و به تسهیل توافق 19 ژانویه کمک کردند که بر اساس آن خصومت‌ها متوقف شود و بقیه گروگان‌های در اختیار حماس در ازای زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل آزاد شوند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده در ماه فوریه با پیشنهاد طرحی مبنی بر اینکه ایالات متحده نوار غزه را تصاحب کند و فلسطینی‌ها را به کشورهای همسایه مصر و اردن منتقل کند، بر آتش این درگیری افزود.
اردن در حال حاضر میزبان حدود 2.5 میلیون پناهنده فلسطینی ثبت شده در آژانس پناهندگان سازمان ملل است، اما برآوردهای دولتی این تعداد را حدود 3 میلیون نفر تخمین می‌زند. بر اساس تخمین‌های فلسطینی‌ها، حدود 100000 فلسطینی در مصر حضور دارند.
فرانسه هرگونه پیشنهادی را که بر اساس آن غزه تحت کنترل طرف ثالث قرار گیرد، رد کرده است.
ماکرون در سخنرانی درباره طرح مصر برای غزه در کنفرانس مطبوعاتی روز دوشنبه، آن را گامی "حیاتی" خواند که "مسیر واقع بینانه‌ای را برای بازسازی غزه ارائه می‌دهد و باید راه را برای حکمرانی جدید فلسطین" در این منطقه هموار کند.
ماکرون با تکرار موضع دولت خود گفت که غزه پس از جنگ باید توسط تشکیلات خودگردان فلسطین اداره شود.
او تاکید کرد: «حماس نباید هیچ نقشی در این حکمرانی داشته باشد و نباید دیگر تهدیدی برای اسرائیل محسوب شود.»
ارتقاء روابط مصر و فرانسه
السیسی و ماکرون قبل از این اجلاس، بر استحکام روابط مصر و فرانسه تاکید کردند و با امضای یک بیانیه مشترک در قاهره، روابط دوجانبه خود را به سطح مشارکت استراتژیک ارتقا دادند. دو رهبر بر امضای چندین توافقنامه و تفاهم‌نامه در بخش‌های مختلف از جمله بهداشت، حمل و نقل، آموزش و سرمایه‌گذاری نظارت داشتند.
السیسی در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک، مشارکت ارتقا یافته را گامی حیاتی در جهت تقویت همکاری هر دو کشور خواند. وی حوزه‌های مورد علاقه متقابل، از جمله راه آهن، آموزش حرفه‌ای، هوش مصنوعی و تولید هیدروژن سبز را برجسته کرد. ماکرون نیز به نوبه خود بر تعهد فرانسه به ثبات و توسعه اقتصادی مصر، به ویژه از طریق بسته جدید 260 میلیون یورویی (284.5 میلیون دلار) وام و کمک‌های بلاعوض با هدف تقویت بخش‌هایی مانند آب، انرژی و بهداشت تاکید کرد.
السیسی همچنین از فرانسه به دلیل نقشش در کمک به تامین دومین بخش از بسته کمک مالی 4 میلیارد یورویی (4.4 میلیارد دلاری) اتحادیه اروپا برای مصر که در پارلمان اروپا در سه‌شنبه گذشته تصویب شد، تشکر کرد.
السیسی به خبرنگاران گفت که سوریه، لبنان و سودان نیز در دستور کار قرار داشتند و افزود که آنها همچنین در مورد مناقشه بر سر رود نیل و همچنین جنگ از سر گرفته شده در نوار غزه گفتگو کردند.
رهبر فرانسه قصد دارد روز سه‌شنبه از بندر العریش مصر در نزدیکی غزه به عنوان نشانه‌ای از حمایت از غیرنظامیان در غزه بازدید کند.
ماکرون روز یکشنبه در یک سفر رسمی سه روزه وارد قاهره شد. او پس از ورود، به همراه السیسی از خان الخلیلی، بازار قدیمی قاهره بازدید کرد.
????? ?????? ?????? @AlsisiOfficial ?????? ?????? ??? ??? ????????? ?????. ??? ???????? ???? ???????? ???? ?????? ???? ???? ???? ???????: ???? ????? ??????? ???? ???? ??? ??? ?????? pic.twitter.com/RxcfJAYTDY
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) April 6, 2025
سفر ماکرون و دیپلماسی گسترده‌تر منطقه‌ای
فرانسه و مصر از زمان روی کار آمدن السیسی در سال 2014 روابط قوی داشته‌اند. ماکرون به دلیل نادیده گرفتن موارد ادعایی نقض حقوق بشر توسط دولت مصر مورد انتقاد قرار گرفته است.
در ماه مه 2021، مصر قراردادی با شرکت هواپیماسازی داسو فرانسه برای خرید 30 فروند جت جنگنده رافال امضا کرد. این توافقنامه 3.75 میلیارد یورویی (حدود 4.1 میلیارد دلار) شامل 18 فروند تک‌سرنشین و 12 فروند دوسرنشین بود که قرار بود از سال گذشته تحویل داده شود. گروه‌های حقوق بشری از جمله دیده‌بان حقوق بشر این توافق را محکوم کردند و فرانسه را به تشویق سرکوب در مصر با فروش تسلیحات بیشتر به این کشور متهم کردند.
ماکرون پس از گفتگو با السیسی در پاریس در دسامبر 2020 گفت که دولت او فروش تسلیحات به قاهره را مشروط به نگرانی‌های حقوق بشری نخواهد کرد و گفت که چنین معاملاتی از مبارزه مصر با تروریسم اسلامی حمایت می‌کند.
اگرچه هیچ تحویل رسمی تایید نشده است، اما در ماه اکتبر، شرکت هواپیماسازی داسو در X اعلام کرد که اولین جت جنگنده رافال را که به طور خاص برای نیروی هوایی مصر ساخته شده است، تکمیل کرده است.
این سفارش به دنبال خرید قبلی 24 فروند جت رافال در سال 2015 به عنوان بخشی از معامله‌ای به ارزش حدود 5.2 میلیارد یورو (5.9 میلیارد دلار) بود. این معامله اولین فروش جت فرانسوی به یک کشور خارجی بود.
Arrivé en Égypte avec de fiers compagnons de vol : des Rafale égyptiens, symbole fort de notre coopération stratégique. pic.twitter.com/V3sDJa3qNP
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) April 6, 2025
در همین حال، روابط اقتصادی بین دو کشور به طور پیوسته در حال رشد بوده است.
حسام هیبه، مدیر عامل سازمان سرمایه‌گذاری و مناطق آزاد مصر، در جریان مجمع تجاری مصر و فرانسه که روز دوشنبه آغاز به کار کرد، گفت: «سرمایه‌گذاری‌های فرانسه در مصر از طریق بیش از 180 شرکت فرانسوی از 7 میلیارد دلار فراتر رفته است و فرانسه را به یکی از شرکای کلیدی این کشور تبدیل کرده است.
بر اساس گزارش آژانس مرکزی بسیج عمومی و آمار مصر، تجارت دوجانبه بین مصر و فرانسه در سال 2024 به 2.9 میلیارد دلار رسید که نسبت به 2.5 میلیارد دلار در سال 2023 افزایش داشته است. صادرات مصر به فرانسه در سال 2024 به 1 میلیارد دلار در مقایسه با 855.4 میلیون دلار در سال قبل افزایش یافت. صادرات کلیدی شامل ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی، کود، سوخت و محصولات کشاورزی بود. صادرات فرانسه به مصر در مجموع حدود 1.8 میلیارد دلار کالا از جمله داروسازی، وسایل نقلیه، محصولات آهنی و سایر کالاهای شیمیایی بود.